Η ψυχοθεραπεία αποτελεί μία θεραπευτική παρέμβαση όπου δύο μέρη, ο ψυχοθεραπευτής και ο θεραπευόμενος συμμετέχουν ενεργά σε μία επιστημονικά συντονισμένη διεργασία ανάκλησης, επεξεργασίας και διαχείρισης σημαντικών ζητημάτων που φέρνει το άτομο.
Η επαγγελματική συμπεριφορά ενός αφορά στη διαφύλαξη του πλαισίου, στην τήρηση των ορίων και στο σεβασμό προς το θεραπευόμενου. Η δεοντολογία αποτελεί προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος που θα διευκολύνει την έκθεση και την αλλαγή.
Ένα άτομο μπορεί να αναζητήσει ψυχοθεραπεία επειδή αντιλαμβάνεται σε ένα βαθμό ότι δε μπορεί να διαχειριστεί μία κατάσταση με τον συνηθισμένο, ως εκείνη τη στιγμή, τρόπο. Η αναζήτηση ψυχολογικής βοήθειας μπορεί να μοιάζει, αρχικά, ως αποτυχία του ατόμου να βοηθήσει αποτελεσματικά τον εαυτό του. Αυτή η θεώρηση συχνά συνδέεται με το φόβο απέναντι στο άγνωστο και στην αλλαγή.
«Ζητάω βοήθεια δεν σημαίνει τα παρατάω. Σημαίνει: δεν τα παρατάω με τίποτα» (Mackesy, C. (2023), Το αγόρι, ο τυφλοπόντικας, η αλεπού και το άλογο, Αθήνα: Παπαδόπουλος).
Η ψυχοθεραπεία βοηθάει ένα άτομο στην επίλυση εσωτερικών συγκρούσεων, στην αντίληψη μη γνώριμων πλευρών του εαυτού, στη διαχείριση τραυματικών εμπειριών, στη διεκδίκηση, στην ανοχή και στη διαχείριση πιο έντονων συναισθημάτων αναφορικά με την εγγύτητα και την απόσταση.
Μέσα από την ψυχοθεραπευτική διαδικασία, αυξάνεται η επίγνωση και η συναισθηματική κατανόηση. Απόρροια είναι η αντικατάσταση ακούσιων και συχνά επώδυνων συμπεριφορών, με συνειδητές, εκούσιες επιλογές.
Στην ψυχοθεραπεία, η ακολουθία και η σταθερότητα έχουν αξία. Ο χρόνος είναι προκαθορισμένος και συνεπής, διαμορφώνοντας ένα συγκροτημένο πλαίσιο όπου το άτομο μπορεί να εμπιστευτεί τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Η διαδικασία λειτουργεί καλύτερα σε εβδομαδιαία συχνότητα.
Ένα άτομο μπορεί να απευθυνθεί για ψυχοθεραπεία σε έναν ψυχολόγο τετραετούς φοίτησης ή σε έναν ψυχίατρο. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση στην ψυχολογία ή στην ψυχιατρική αποτελεί αναγκαία βάση για να υπάρξει στη συνέχεια η εξειδίκευση σε μία ψυχοθεραπευτική προσέγγιση τριετούς, τουλάχιστον, φοίτησης.
Ο ενδιαφερόμενος χρειάζεται να επιλέξει τον ειδικό ψυχικής υγείας διερευνώντας προσεκτικά την ακαδημαϊκή του κατάρτιση και την ψυχοθεραπευτική του εκπαίδευση. Η πλημμελής εκπαίδευση συνδέεται συχνά με αντιδεοντολογική πρακτική από πλευράς ψυχοθεραπευτή.
