Η απώλεια, αν και απασχολεί έντονα τους ανθρώπους, αποτελεί ένα θέμα που δύσκολα συζητιέται και πρόθυμα αποφεύγεται. Πώς, άλλωστε, να ακούσει κανείς μία δυσάρεστη είδηση και να μη σκεφτεί αυτοαναφορικά;
Μία είδηση που αφορά μία απώλεια είναι μία δυσάρεστη είδηση.
Η απώλεια μπορεί να είναι πραγματική (ασθένεια, θάνατος) ή συμβολική: η απώλεια της ηρεμίας, της ανεμελιάς, της συνήθειας, της νομοτέλειας, της ασφάλειας.
Η απώλεια μπορεί να συμβαίνει σε πραγματικό χρόνο, να αναμένεται ή να διερευνάται.
Η απώλεια είναι ένας ανεπιθύμητος καλεσμένος.
Σιωπώντας για την απώλεια
Ποιος μπορεί να καταλάβει; Ποιος αντέχει; Τα παιδιά αντέχουν;
“Όχι”, απαντούν κάποιοι και κρατούν από τα παιδιά ένα μυστικό. “Τα παιδιά δεν το ξέρουν”.
Τα λόγια περιττεύουν αλλά τα συναισθήματα υπερχειλίζουν. Τα παιδιά μπορεί να μη γνωρίζουν πληροφορίες αλλά αφουγκράζονται την ατμόσφαιρα. Η απόκρυψη επί μακρόν δεν είναι ρεαλιστική.
Ανακοινώνοντας το κενό
Μία αρνητική είδηση μπορεί να διατυπωθεί με ένα σύντομο πρόλογο. Μία εκτενής εισαγωγή θα αυξάνει την ένταση. Ο γονέας μπορεί να πει «έχω κάτι δυσάρεστο να σου πω…» και μετά να μιλήσει για το συμβάν.
Αν πρόκειται για μία ασθένεια, η αναγγελία μπορεί να γίνει με απλούς όρους και έμφαση στο πλάνο θεραπείας χωρίς υπεραισιοδοξία αν δεν προβλέπεται ύφεση των συμπτωμάτων. Αν πρόκειται για ένα θάνατο, η αναγγελία μπορεί να γίνει χωρίς λεπτομέρειες. Ο πιο κατάλληλος όρος είναι «πέθανε» ενώ άλλοι όροι όπως «έφυγε», «κοιμήθηκε», «πήγε στον ουρανό» ή «ήταν καλός και τον πήρε ο Θεός κοντά του» μπορεί να δημιουργήσουν σύγχυση και επιπρόσθετη αγωνία.
Ασφάλεια, αλλιώς
Η ασφάλεια είναι συχνά συνώνυμο της σταθερότητας. Όταν αυτή καταστρατηγείται, ένα άτομο χρειάζεται εναλλακτικές: «νιώθω ασφαλής με τον εαυτό μου γιατί θα προσπαθήσει για μένα», «νιώθω ασφάλεια γιατί έχω δίπλα μου ανθρώπους που με αγαπούν», «νιώθω ασφάλεια γιατί δεν είμαι ο μόνος που το περνάει αυτό», «νιώθω ασφάλεια γιατί έχω χρόνο», «νιώθω ασφάλεια γιατί τώρα ξέρω», «νιώθω ασφάλεια γιατί σήμερα δεν κινδυνεύω». Η ασφάλεια είναι πάντα σχετική.
