Skip to content
εγκλωβισμένος στο πρόβλημα

Ο λαβύρινθος αποτέλεσε στην Αρχαία Ελλάδα, σύμφωνα με το μύθο, ένα οικοδόμημα τόσο πολύπλοκο στην κατασκευή του, ώστε ένας επισκέπτης, μετά την είσοδο σε αυτόν, ήταν αδύνατο να βρει την έξοδο, εξαιτίας της δαιδαλώδους διάταξης των στοών του.

Στην καθημερινή ζωή, ένας άνθρωπος κάποια στιγμή μπορεί να βιώσει ένα πρόβλημα ως μία παραμονή σε ένα λαβύρινθο από τον οποίο δεν γνωρίζει τον τρόπο να απεγκλωβιστεί και βρίσκεται κάθε φορά στο ίδιο σημείο. Ο ‘εγκλωβισμός’ είναι μία συνθήκη όπου το άτομο αισθάνεται ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι για να φύγει από το πρόβλημα, ακόμα κι αν μπορεί.

Το αίσθημα του εγκλωβισμού σε ένα πρόβλημα δημιουργείται σε περιπτώσεις που (α) ένα ζήτημα δεν υπόκειται στον έλεγχο του ατόμου, (β) έχει υποτιμηθεί ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα την επιδείνωσή του, (γ) οι εναλλακτικές δεν είναι ευνοϊκές, (δ) οι λύσεις που έχουν δοκιμαστεί δεν είχαν το αναμενόμενο αποτέλεσμα, (ε) η υποστήριξη γύρω από το θέμα είναι περιορισμένη ή (στ) το όφελος από τη διατήρηση του προβλήματος είναι σημαντικό.

Ένα πρόβλημα με παρελθόν αλλά χωρίς μέλλον

Ένα άτομο που αισθάνεται εγκλωβισμένο μέσα σε ένα πρόβλημα συνήθως αισθάνεται άγχος, απογοήτευση, έλλειψη ευχαρίστησης, αμφιβολία και απαισιοδοξία. Η ενασχόληση με το πρόβλημα είναι συνεχής, με εξάρσεις και υφέσεις, επηρεάζοντας άμεσα ή έμμεσα όλους τους τομείς της ζωής. Η ικανότητά του εμπλεκόμενου να οραματιστεί και να σχεδιάσει το μέλλον είναι περιορισμένη. Η παρουσία του προβλήματος σκιάζει σημαντικά την καθημερινότητά του, έτσι που μπορεί να αισθάνεται ταυτόχρονα την πίεση να απαλλαγεί από αυτό και την αδυναμία να κινηθεί προς μία πιθανή λύση.

Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα

Μερικές φορές, επειδή ούτε ο ‘γκρεμός’ ούτε το ‘ρέμα’ αποτελούν εύκολες επιλογές, η παραμονή στον ενδιάμεσο αυτών χώρο είναι προτιμητέα. Αν και αυτή αποτελεί μία προσωρινή λύση χρονικής παράτασης στο παραπάνω δίλημμα, παρουσιάζει, για τον διαβάτη, τον κίνδυνο της μακρόχρονης παραμονής στο ίδιο σημείο: ούτε μπρος, ούτε πίσω. Η απόλυτη ακινητοποίηση.

Ένα πρόβλημα που χρονίζει συνήθως μοιάζει δυσεπίλυτο και πιο τρομαχτικό για τον φέροντα. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που φοβάται τους ιατρούς, τείνει να αποφεύγει τις επισκέψεις, ακόμα και όταν βιώνει ένα επίμονο σωματικό ενόχλημα. Ωστόσο, όσο περισσότερο διάστημα αμελεί τη διερεύνηση του συμπτώματος, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να παρουσιάζει πράγματι ένα πρόβλημα, η αντιμετώπιση του οποίου με το χρόνο γίνεται περισσότερο δύσκολη και επώδυνη. Έτσι, ο ίδιος έχει εγκλωβιστεί στο να συνεχίζει να αποφεύγει τον ιατρικό έλεγχο, αυξάνοντας το μέγεθος μίας πιθανής βλάβης.

“Ή θα βρούμε το δρόμο ή θα τον δημιουργήσουμε”

Ο χρόνος από μόνος του δεν συμβάλλει στη λύση ενός προβλήματος αν δεν συνοδεύεται από την ανάλογη ψυχική προετοιμασία. Η σύσταση μίας τρίτης εναλλακτικής, που αρχικά δεν ήταν ορατή, χρειάζεται προεργασία αλλά είναι εφικτή.

Τα ζητήματα που δημιουργούν ένα αίσθημα εγκλωβισμού δεν αποτελούν προβλήματα που επιλύονται άμεσα, γρήγορα ή χωρίς κόπο. Η έξοδος από αυτά προϋποθέτει ψυχικά ‘εργαλεία’ τα οποία ο εμπλεκόμενος δεν διαθέτει τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή ή πρακτικές εναλλακτικές, που δεν έχουν ανακαλυφθεί. Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία αποτελεί μία επιλογή κατά την οποία ο χρόνος χρησιμοποιείται γόνιμα, ‘ανοίγοντας’ δρόμους απεγκλωβισμού.

Back To Top